Một bước chuyển hóa từ nhận thức đến hành động
Khi tôi bước vào quyển 3 của Kinh Đại Bát Niết Bàn, cảm giác không còn chỉ là học nữa, mà là đang sống trong lời kinh, để từng câu chữ trở thành khí cụ rèn luyện tâm hồn. Nếu quyển 1 cho tôi nền tảng về Phật tính, quyển 2 làm sáng rõ lòng đại bi và chánh tín, thì quyển 3 chính là lời nhắc nhở mạnh mẽ về trách nhiệm hộ trì chánh pháp, nuôi dưỡng tâm kiên định và hành trì giới luật.
Quyển 3 không còn nói nhẹ nhàng. Nó như tiếng chuông cảnh tỉnh cho những ai còn buông lung, hoài nghi hay đánh mất chính mình giữa dòng đời.
Trọng tâm quyển 3: đừng đánh mất chính mình vì thời Mạt pháp
1. Chánh pháp – tượng pháp – mạt pháp
Quyển 3 nói rõ về ba thời kỳ: Chánh pháp (thời Phật còn tại thế và các Thánh Tăng còn nhiều), Tượng pháp (giáo lý còn đó nhưng người chứng đạo ít), và Mạt pháp (hình thức còn nhưng thực chất tu hành mai một).
Chúng ta đang sống ở thời Mạt pháp. Và Đức Phật tiên tri rằng:
“Sẽ có lúc người đời chỉ thờ tượng mà quên thực hành giới pháp. Sẽ có lúc tăng đoàn tồn tại hình thức mà không còn sự giải thoát bên trong.”
Khi đọc đến đây, tôi chợt thấy lạnh người.
Phải chăng chính tôi – đôi lúc cũng từng giữ giới hình thức mà tâm chưa thuần? Từng tụng kinh mà không quán chiếu sâu? Từng hoằng pháp nhưng tâm còn phân biệt?
Quyển 3 không lên án. Nhưng nó soi sáng để tôi tự thấy mình, để rồi từ đó phát nguyện giữ gìn chánh pháp giữa đời nhiễu nhương.

2. Đức tin là nền tảng bất hoại
Phật nói:
“Giữ vững niềm tin nơi Phật tính, nơi kinh điển Đại thừa, nơi đạo giải thoát là điều kiện thiết yếu để không rơi vào đường tà.”
Tôi từng nghĩ trí tuệ quan trọng hơn đức tin. Nhưng càng học sâu, tôi càng thấy:
- Trí tuệ là hoa nở sau khi gốc rễ đã ăn sâu trong đức tin.
- Đức tin đúng – là ánh sáng soi đường giữa thời tối tăm.
- Mất đức tin – là mất phương hướng trong rừng giáo lý.
Quyển 3 giúp tôi hồi phục lại đức tin thuần tịnh, không phải đức tin mù quáng, mà là đức tin vững như đá tảng:
- Tin vào Phật – là tin vào khả năng tỉnh thức của chính mình.
- Tin vào kinh – là tin vào lộ trình giải thoát rõ ràng đã được mở ra.
- Tin vào nhân quả – là tin rằng mỗi thiện hạnh đều gieo mầm giác ngộ.
3. Cảnh báo về người phá giới, phỉ báng Đại thừa
Một đoạn quan trọng trong quyển 3 nói về hậu quả nặng nề của những ai:
- Phỉ báng kinh Đại thừa
- Dối tu, phá giới
- Làm người khác mất niềm tin nơi Tam Bảo
Tôi từng nghĩ những điều này “dành cho người khác”, nhưng đọc kỹ lại, tôi chợt hiểu:
Mỗi khi mình nói điều chưa đúng, mỗi lần chia sẻ Phật pháp mà tâm chưa thuần khiết, mỗi lúc mình thiếu trách nhiệm trong hộ trì chánh pháp – là mình đã lỡ tay làm tổn hại lòng tin nơi người khác.
Quyển 3 không chỉ cảnh báo, mà còn chỉ đường:
“Hãy sám hối thành tâm. Hãy quay về nương tựa. Hãy giữ lấy căn lành đã gieo trồng mà tiếp tục bước đi.”
Thực hành từ quyển 3: nuôi tâm hộ pháp, giữ giới, vững tin
Sau khi học xong quyển 3, tôi tập trung thực hành 3 điều:
1. Tu tập với tâm hộ trì chánh pháp
Mỗi lần chia sẻ giáo lý, tôi kiểm tra lại tâm mình: Có cầu danh không? Có ganh tị không? Có phán xét người khác không?
Tôi học cách nói đúng – nói chánh pháp – nói với tâm từ.
Hộ pháp không phải là đánh trả người khác, mà là giữ giới, giữ tâm, giữ chất liệu giải thoát trong từng hành vi sống.
2. Giữ giới như giữ mạng sống
Phật dạy:
“Người giữ giới là người thắp đèn giữa đêm tối.”
Mỗi giới là một bức tường bảo vệ tâm mình khỏi rơi vào vô minh.
Tôi học cách giữ giới không phải vì sợ tội, mà vì trân trọng tâm thanh tịnh.
Giữ giới không phải ép mình, mà là trân quý nhân duyên hiếm có để làm người tu học.
3. Làm mạnh gốc đức tin mỗi ngày
Tôi tụng kinh Đại thừa, không để lấy công đức, mà để gợi lại niềm tin ban đầu.
Tôi ghi nhớ những đoạn kinh khẳng định Phật tính luôn hiện hữu, để khi khổ đến, tôi không buông xuôi.
Tôi học cách khuyến khích người khác tin vào Phật pháp, vì đó cũng là cách bảo vệ đức tin của chính mình.
Quyển 3 là lời cảnh tỉnh và động viên
Nếu quyển 1 là cánh cửa, quyển 2 là con đường, thì quyển 3 chính là chiếc gương soi rọi lại người tu trong thời Mạt pháp.
Không ai có thể tu thay ai. Không ai có thể cứu ai nếu người ấy không còn tin vào mình, vào Phật.
Quyển 3 là hồi chuông nhắc chúng ta: “Đừng lạc đường. Đừng buông tay. Hãy kiên trì đi tiếp với ánh sáng Phật tính làm ngọn đuốc.”